Lăng mộ Thủy thủy tổ Nguyễn Văn Vệ

Theo bản dịch Tiếng Việt trong phả đồ gia tộc. Ông tổ họ Nguyễn chúng ta người gốc Thanh Hóa, tên là Nguyễn Văn Vệ (tự Xương, thụy hiệu Tước Bá) đã vào miền nam từ thời Trịnh - Nguyễn phân tranh và lập cư tại làng Bằng Châu, xã Đập Đá, huyện An Nhơn, Bình Định. Ông Vệ có tính hiền từ, đức độ và cũng rất hào hiệp nên được nhiều người thương mến, kính trọng và tôn ông lên làm bậc Hào Trưởng. Ông sinh được ba người con gồm: Nguyễn Văn Hiệp, Nguyễn Thị Chánh, Nguyễn Thị Trung (vợ đã cải giá sau khi ông qua đời)..

Ông Vệ qua đời, con là Nguyễn Văn Hiệp trực tiếp trông lo phần an táng và phụng lập lăng mộ. Mộ ông Vệ được xây trên một sườn đồi, tục danh là Núi Cấm - thuộc làng Thiết Tràng, Nhơn Mỹ, An Nhơn, Bình Định. Mộ được xây theo kiểu hình voi, kích thước 5x6m, trước có bình phong còn in hình ấn tín của vua. Chung quanh mộ có nội - ngoại thành rất dày và kiên cố. Tuy nhiên, hiện nay ngoại thành đã bị hoang phế gần như không còn, nội thành kích thước 10x10m hiện nay cũng chỉ là đống gạch đang bị thời gian xói mòn. 

Ngày 24/07/1983 (12/04 năm Quý Hợi), mộ được trùng tu phần lăng mộ chính sau một lần bị trộm mộ và phát hiện mộ ông Vệ hiện nay là mộ cải táng. Ngày 19/05/2019, mộ được trùng tu một lần nữa bằng cách xây lại phần ngoại thành mới hoàn toàn, giữ lại nguyên vẹn phần nội thành. Đường vào lăng mộ thay vì đi từ dưới chân núi lên nay được mở mới từ trên xuống và san ủi thông thoáng hơn. Do kinh phí còn hạn hẹp, phần ngoại thành chỉ mới được xây xong phần thô. Tuy vậy, cuộc trùng tu lần này cũng cho thấy sự nỗ lực rất lớn của các thành viên trong tộc họ, thể hiện sự tưởng nhớ sâu sắc của con cháu đối với ông bà tổ tiên dù cuộc sống còn nhiều khó khăn.

Mặt tiền toàn bộ ngôi mộ sau khi trùng tu. 

Ảnh Quang Thịnh.

Mộ chính phía trong vẫn giữ nguyên. 

Ảnh Quốc Thụy.

Một số viên gạch dùng xây dựng thành ngoại cũ được lưu giữ lại. 

Ảnh Quang Thịnh.

Kết thúc đợt 1 công trình trùng tu lăng mộ. 

Ảnh Quốc Thụy.

Lăng mộ thủy thủy tổ năm 2012 khi chưa trùng tu cho thấy 

xung quanh ngôi mộ là cây cối rậm rạp, phần thành ngoại đã bị phá hủy.  

Ảnh Quang Thịnh.

Bản đồ khu Lăng mộ thủy thủy tổ trước khi trùng tu.  

Ảnh Google Map.