Phường Bình Định, An Nhơn xưa

 Ảnh RON BROCCARDO 1969

Vị trí

 https://maps.app.goo.gl/DvRtGGyfRJ8i6upx9

Đoạn QL1 hình trên đường xá đã mở rộng hơn, còn lại không thay đổi nhiều. Bên trái, ngoài đồng ruộng xuất hiện thêm 1 cây xăng (Tân Lập) cùng với Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới 7703D.

Khúc cua Cầu Gành (Cầu Bà Gi), An Nhơn 1969

Ảnh RON BROCCARDO 1969

Ảnh 2023

Vị trí khúc cua này là giao cắt giữa đoạn QL1 cũ và mới tại đầu phía bắc của Cầu Gành (Cầu Bà Di). Trước đây khúc cua khá gấp và nhỏ. Hiện tại nó đã được nắn thẳng và mở rộng hơn rất nhiều.

Vị trí ảnh chụp hiện nay https://maps.app.goo.gl/hUEYhsY9iGxEs1nL6

Ngã 4 Trần Phú - Ngô Gia Tự, Phường Bình Định, An Nhơn

Bức ảnh trên từng rất phổ biến trên mạng khi nhắc đến những hình ảnh xưa cũ của Bình Định. Nhưng đây có lẽ là lần đầu tiên bạn được thấy ảnh đối chiếu của nó – cùng một góc phố, hai thời điểm cách nhau gần 60 năm. Tất cả bắt đầu từ tấm bảng hiệu "Chợ Bình Định" nổi bật ở giữa khung hình. Nhiều người từng vào tận chợ để tìm dấu vết bảng hiệu này với hy vọng xác định lại vị tríxưa. Tưởng dễ tìm, nhưng tìm không ra. Bởi bảng hiệu ấy, ngày xưa vốn không nằm trong chợ, mà được dựng giữa đường Ngô Gia Tự – và đến nay, nó đã không còn nữa.


Tấm ảnh ghi lại dãy nhà hướng nam, phía trước chợ Bình Định, trên đường Ngô Gia Tự. Bạn có thấy, đoạn đường này rộng rãi hơn so với những đoạn khác của con đường này không? Đó là bởi vì nơi đây từng là một bến xe nhỏ, chuyên các tuyến trong tỉnh. Ngã tư Trần Phú – Ngô Gia Tự là giao lộ quan trọng, mở ra bốn hướng chính: Quy Nhơn, Quảng Ngãi, Gò Bồi, An Túc (An Khê). Để ý chút, bạn sẽ thấy trên bảng hiệu cũ của chợ, có tên các điểm đến ấy. Do đó, bến xe này rất tiện lợi. Các mẹ, các bà, các cô dì ở xa sau khi mua sắm, vừa ra khỏi chợ là có thể đón xe ngay về nhà.

Bức ảnh này cũng chiếm của t khá nhiều tâm tư, bởi nó vừa quen vừa lạ. T nhớ đã từng gặp nó ngoài đời, nhưng hình ảnh lại mông lung, mờ nhạt, không thể xác định được vị trí chính xác, vì khi đó còn quá nhỏ. Đây là quê ngoại của t. Một lần mẹ dắt t ra bến xe sau buổi chợ, chuẩn bị bắt xe về nhà. Mẹ tay xách đủ thứ đồ đạc, còn t được giao nhiệm vụ "trọng đại": xách hai quả dừa bà ngoại cho.

Hai quả dừa đã được chặt vỏ, xuyên nan tre để dễ cầm. Chúng tôi đến Đập Đá thì xuống xe, ghé vào một hàng bánh canh tại chợ để ăn tạm lót dạ.

Đang hì hụp húp từng muỗng, bất ngờ t nghe tiếng “xoảng!” – rồi tiếng người la hét vang lên. Mọi người hoảng hốt bỏ chạy. Mẹ nắm chặt tay t kéo đi, còn t thì cứ vùng vằng:

- Má ơi, còn hai trái dừa!

Mẹ mắng:

Lo cái mạng chưa xong, lại còn lo cái dừa!

Thì ra, một người điên ném đá vào gánh hàng vì không được cho ăn hay cho tiền. Hồi đó, người ta gọi ông ấy là "Tàu Hăng" – không quần áo, lang thang, sống qua ngày nhờ sự cưu mang của bà con quanh chợ.

Khi tình hình lắng xuống, mọi người dần quay lại. Cô hàng bánh canh ôm đầu, "nước đỏ" chan hòa đầy mặt, khóc nức nở. Bà con xúm lại băng bó vết thương, xoa dầu gió. Hồi đó, bị gì là xoa dầu chuyện quen thuộc của một thời. Còn t, chẳng quan tâm mấy. Tôi chăm chăm đi tìm hai trái dừa. À, đây rồi – vẫn còn! Tôi mừng rỡ ôm chặt chúng, sợ mất thêm lần nữa. Giờ nhớ lại, thấy mình khi đó sao mà vô tâm – nhưng... con nít mà.

T không còn nhớ rõ mặt cô hàng bánh canh hôm đó, cũng không rõ người điên ấy sau này ra sao. Hai trái dừa bà ngoại cho – một thứ tưởng chừng nhỏ nhặt tôi vẫn nhớ mãi, như thể nó mang theo cả mùi chợ, tiếng rao, và những buổi sáng sớm mẹ dắt tôi len giữa dòng người đông đúc.

Bạn biết không? Có những hình ảnh tưởng như rất đơn sơ, bình dị. Với người khác, đó có thể chỉ là câu chuyện vụn vặt. Nhưng với t, nó vẫn in sâu vào tâm trí. Ký ức chẳng có hình hài rõ rệt, chỉ là những lát cắt rời rạc. Nhưng kỳ lạ thay, càng sống lâu, chúng lại càng xâu chuỗi với nhau - như những sợi dây vô hình, mảnh như tơ, ràng buộc lấy tim mình. Không gấp, không siết, nhưng không bao giờ đứt. T từng gọi đó là hoài niệm, là tuổi thơ, là chuyện đã qua. Đến khi ngoảnh lại mới hay... đó không phải chỉ là một ký ức. Nó níu kéo con người ta, khiến họ khó có thể rời xa. Rời xa ...quê hương.

Vị trí ảnh

https://maps.app.goo.gl/M6j865zVdMotitb67

Ngã 4 Trần Phú - Quang Trung

Ảnh chụp dãy nhà phía tây, hướng về phía bắc, trên đường Trần Phú – quốc lộ 1 xưa kia. Tất cả dường như đã đổi khác. Phố xá nay rộng rãi hơn, khang trang hơn. Những ngôi nhà cũ kỹ, bụi bặm ngày xưa giờ đã thành những dãy nhà hiện đại san sát, đủ sắc màu, bảng hiệu chen chúc gọi mời. Người người chạy xe máy, tấp nập ngược xuôi. Nhịp sống bỗng hối hả, gấp gáp hơn xưa. Nhà cửa, xe cộ, đường xá và cả con người đều đã khác.

Nhưng nếu nhìn kỹ... rất kỹ... ta vẫn thấy sợi chỉ mong manh nối liền quá khứ và hiện tại. Kìa, một bóng người vẫn miệt mài trên chiếc xe đạp giản dị. Vẫn còn người đi xe đạp đó thôi, tuy không nhiều. Thấp thoáng bên trái là bảng tên hiệu sách. Xưa là hiệu sách Vân Trang, nay là hiệu sách An Nhơn. À thì ra quá khứ vẫn còn vương, vẫn giữ lấy chút linh hồn xưa cũ.

Hồi đó, hiệu sách là cả một kho báu. Ai đi ngang cũng ghé vào, dù chỉ để ngửi mùi giấy mới hay vuốt nhẹ bìa sách còn thơm mực in. Sách là món ăn tinh thần quý giá, là cửa sổ mở ra một thế giới rộng lớn cho bao tâm hồn khát chữ.

Còn bây giờ... đã bao lâu rồi bạn chưa ghé vào hiệu sách? Nếu t không nhắc, có khi hai từ “hiệu sách” đã lặng lẽ trôi khỏi ký ức bạn rồi, phải không?

Ảnh vệ tinh

https://maps.app.goo.gl/qrkRzGE8i1Q2kAso7