Ga Diêu Trì, Tuy Phước 1960

Trong chuyến viếng thăm của phái đoàn Phật Giáo Huế (trưởng đoàn: Trưởng Lão HT Thích Giác Nhiên) viếng thăm Phật Giáo Bình Định_Tổ Đình Long Khánh_ Tổ Đình Thập Tháp. Đoàn đã đi bằng tàu hỏa đến Bình Định. Nhân việc đưa các hình ảnh của đoàn tại Chùa Khánh, t sẽ gửi đến các bạn tất cả các hình ảnh khác tại 2 địa điểm khác là Ga Diêu Trì và Chùa Thập Tháp. Đầu tiên là Ga Diêu Trì nhé. 

Hãy tìm bài viết về Chùa Thập Tháp và Chùa Long Khánh để xem thêm các hình ảnh hoạt động của phái đoàn Phật giáo Huế trong thời gian ở tại Bình Định nhé.

Bàn về Ga Diêu Trì, sau khi chiếm xong Trung Kỳ, người Pháp triển khai mạnh mẽ việc xây dựng hệ thống hạ tầng giao thông để khai thác thuộc địa – trong đó quan trọng nhất là tuyến đường sắt xuyên Việt (đường sắt Bắc Nam).

Khoảng năm 1905 – 1913, người Pháp lần lượt khởi công nhiều đoạn của tuyến đường sắt Trung Kỳ. Năm 1927, đoạn Nha Trang – Tháp Chàm – Tuy Hòa – Diêu Trì bắt đầu được thi công. Địa điểm được chọn làm ga trung tâm tại Bình Định là Diêu Trì.

Vì sao không đặt ga ở ngay Quy Nhơn? Vì thời đó, Quy Nhơn là một cảng biển quan trọng, nhưng không đủ diện tích bằng phẳng để đặt một ga đường sắt lớn. Diêu Trì nằm cách đó 10 km, lại gần Quốc lộ 1 và thuận tiện cho tuyến đường sắt xuyên suốt Bắc Nam. Thế là ga Diêu Trì "lên đời" từ đây!

Năm 1930, ga Diêu Trì chính thức được thành lập, là một trong những ga lớn nhất miền Trung thời bấy giờ.

Không để Quy Nhơn “buồn bã” khi không có ga, người Pháp đã cho xây thêm tuyến đường sắt nhánh dài khoảng 10 km, nối từ Diêu Trì vào Quy Nhơn. Tuyến này chủ yếu phục vụ cảng Quy Nhơn, nơi tàu bè giao thương nhộn nhịp. Các loại hàng hóa như gạo, muối, thủy sản… được vận chuyển từ Tây Nguyên xuống bằng xe ngựa, xe bò, rồi đi tàu ra cảng, hoặc ngược lại.

Ga Diêu Trì từ đó trở thành điểm giao thương lớn, như một “trạm trung chuyển huyết mạch”.

Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, ga Diêu Trì là mục tiêu đánh phá dữ dội, vì nó là điểm nút giao thông quan trọng. Có lúc, Ga Diêu Trì gần như bị tê liệt hoàn toàn do hệ thống đường sắt không còn.

Sau năm 1975, hệ thống đường sắt được phục hồi và ga Diêu Trì tiếp tục phát huy vai trò là ga lớn nhất tỉnh Bình Định.

Một vài giai thoại về Ga Diêu Trì cho những bạn thích nghe kể chuyện. 

Trong giai đoạn loạn lạc sau 1945, có một tên cướp lừng danh từng dùng chính các toa tàu để thực hiện cướp giật dọc tuyến đường sắt Quy Nhơn – Diêu Trì – Tuy Hòa. Hắn biết rõ lịch trình từng chuyến tàu, hành khách giàu nghèo ra sao, và thường "nhảy tàu" ở ga Diêu Trì để tẩu thoát. Câu chuyện này thậm chí được truyền miệng như kiểu "Robin Hood miền Trung", vì có lời đồn hắn chỉ cướp của người Pháp hoặc thương lái giàu có.

Hoặc lại có câu chuyện, một số người dân sống gần ga kể rằng đêm khuya có lúc nghe tiếng còi tàu hú, nhưng không hề có chuyến tàu nào chạy qua. Họ đồn rằng đó là “tàu ma” – một chuyến tàu chở linh hồn những người lính không trở về. Người mê tín còn khuyên không nên đứng gần đường ray sau 12 giờ đêm ở Diêu Trì. Dĩ nhiên, khả năng cao đó là tiếng gió hú qua những toa tàu cũ thôi… hoặc là do nhậu say tưởng tượng!

Một lần trong thập niên 60, có chuyện kể lại rằng một vị quan chức cao cấp thời đó bị lỡ tàu ở ga Diêu Trì, và để kịp cuộc họp, ông yêu cầu tàu quay lại đón (!). Tất nhiên là bị từ chối, vì tàu Thống Nhất không "quay đầu là bờ" dễ dàng vậy. Vụ việc đó khiến ga Diêu Trì nổi tiếng… một cách bất đắc dĩ trong giới hành khách vì đã dám "nói không" với quyền lực.

"Em tiễn anh đi, ga Diêu Trì chiều mưa…" – Câu hát này trong ca khúc Người em Vỹ Dạ không chỉ lãng mạn mà còn làm "viral" cái tên Diêu Trì suốt bao thế hệ. Nhiều người tin rằng ga này từng là nhân chứng của bao cuộc tiễn đưa trong chiến tranh, khi các chàng trai trẻ rời quê lên đường nhập ngũ, để lại sau lưng những ánh mắt đợi chờ.

Ga Diêu Trì, gió thổi nghiêng vai,

Em đưa tiễn, tàu dài hun hút.

Còi vừa hú, lòng vừa thắt nút,

Mắt em sầu như giọt nắng pha mưa.

Ghế chờ xưa, dấu bụi thời gian,

Lối sân ga in bàn chân ai đó.

Chuyến tàu cũ – mang theo lời hứa nhỏ,

Rằng trở về… nhưng đã mấy mùa trôi?